İLMAR KÜLTÜR ÇEVRESİ VE İSLAM/TÜRK-İSLAM MEDENİYETİNİN ÖZGÜN “TEVHİDİ DÜŞÜNCE BİLGİ ÜRETME YÖNTEMİ”
İLMAR KÜLTÜR ÇEVRESİ VE İSLAM/TÜRK-İSLAM MEDENİYETİNİN ÖZGÜN “TEVHİDİ DÜŞÜNCE BİLGİ ÜRETME YÖNTEMİ”
Genelde bir medeniyetin bilgi üretmesine yön veren ana unsur o medeniyet değerler sistemine bağlı olarak gelişen “Düşünce Yöntemi”dir. Çünkü “Düşünce Yöntemi” bir medeniyetin kendi özgün yapısında bulunan unsurlardan neyi esas olarak alıyorsa, onun etrafında nasıl bilgi üretebileceğinin imkânı belirler. Buna göre dünya ya ve dünya siyasetine yön veren “Düşünce Yöntemi” unsuru, 19. Yüzyılda el değiştirmiştir. Yani “dünya medeniyet iktidarı”nı kendi “Düşünce Yöntemi”ne göre kurmuş olan İslam/Türk-İslam medeniyetinin son evrensel temsilcisi olan Osmanlı Cihan Devletinden, Pozitivist Düşünce Yöntemi ekseninde Batı medeniyetine geçmiştir. Bir başka ifade ile 19. Yüzyıl başlarında Dünyaya yön veren “Medeniyet-Bilgi-İktidar” etkileşimi 7. Yüzyıldan buyana ilk defa yapısal olarak değişmiştir. Bu değişme; Tevhidi Düşünce Yöntem” anlayışından Pozitivist Düşünce Yöntem anlayışına doğru geçerek, artık başta sosyal bilim dalları olan; Felsefe, sosyoloji, psikoloji, ekonomi, hukuk, eğitim, siyaset, tarih/tarih felsefesi, edebiyat, vb gibi bilim dallarını ürettiği bilgilerin toplam etkisiyle, Batı modern materyalist medeniyet, kendi dünya siyasal hakimiyetini sağlayıcı bilgi üretimini oluşturmaya başlamıştır. Fakat günümüzde ise Batı medeniyetinde iki yüz yıldır ilk defa yapısal bir düşünce yöntem krizi ortaya çıkmıştır. Bu durum İslam/Türk-İslam medeniyetinin kıyamete kadar tüm zamanlarda ve teknolojik gelişme dönemlerinde tevhit anlayışı üzerinden hem ictimai(sosyal) hem de fen, mühendislik, tıp ilimlerinin yeni bilgi üretimine imkân veren bir durumu yeniden dünya üzerinde açığa çıkarmaktadır. Yani bir başka ifade ile İslam/Türk-İslam medeniyeti, 7. Yüzyıldan kıyamete değin tüm zamanlarda herşeyin bilgisini (örneğin; cemiyet, İktisat, siyaset, felsefe, fizik, biyoloji, kimya, matematik, tıp vb. ilim dallarının), “Tevhidi Düşünce Bilgi Yöntemine” göre üretme imkânına sahiptir.
Bu gelişmeye bağlı olarak günümüze Türk-İslam medeniyetinin üniversal yapısında Tevhidi Düşünce Bilgi Yöntemi özelliği ile İslam/Türk-İslam medeniyetinin tüm zamanlarda geçerli olan “ İlmi Bilgi Üretme Yöntem Anlayışı ”nı oluşturma ihtiyacı, bir içtimai gerçeklik olarak ortaya çıkmaktadır. Çünkü İslam/Türk-İslam medeniyetinin toplum düzenin ana kurucu unsuru; “Tevhidi Düşünce Bilgi Yöntemi”dir.
Buna karşın 19. Yüzyıldan bu yana Modern materyalist Batı medeniyeti toplum düzen sistemini kuran bilgi kurucu düşünce yöntemi; laik, seküler, jakoben kesim için; Pozitivist Düşünce Yöntemidir.
Kilise ve dindar kesimler içinde bilgi kurucu düşünce yöntemi ise; Hermonotik Düşünce Yöntemidir. Buna göre günümüz materyalist modern Batı medeniyetinin kendi içinde de iki düşünce yöntemi ve iki bilgi üretme yönteminin varlığının bulunduğu söylenebilir. Bu açıklamalar çerçevesinde sonuçta günümüz dünyasında Batı medeniyetinde iki ve bir de İLMAR ÇEVRESİ/İLMAR KÜLTÜR ÇEVRESİ’nce geliştirilen İslam/Türk-İslam medeniyetinin Tevhidi Düşünce Yöntem anlayışı şeklinde bilinen, toplamda üç bilgi üretme yöntemi bulunmaktadır. Bunları burada kısaca tanımak gerekirse bilgi üretmedeki özelliklerini ve farklılıklarını aşağıdaki çizelge yardımı ile açıklamak gerekir:
Yöntem:
Pozitivist Düşünce Yöntemi Hermonotik Düşünce Yöntemi Tevhidi Düşünce Yöntemi
Akıl: Salt/Rasyonel Akıl Materyalist Dindarlık İçeren Akıl Tevhidi Akıl
Bilgi Üretme: Madde Madde + Mana Madde + Mana
Niteliği
İsim: Science Knowledge İlim/Tevhidi İlim
Buna göre;
İLMAR ÇEVRESİ/İLMAR KÜLTÜR ÇEVRESİ özgün olarak geliştirilen bu “Tevhidi Düşünce” birleşik kavramı üzerinden ideal Türk-İslam medeniyetinin kendisine has bilgi üretme özelliği olan vahyin şekillendirdiği akıl yapısına göre oluşmuş “VARLIĞI; madde+mana” bütüncüllüğüne bağlı olarak ele alan Terkibin bilgisini, bilgi üretimini Tevhidi ilim merkezli bir içeriğe sahip olan “Tevhidi Düşünce Yöntemi” adı ile açıklayarak sistemleştirdiği söylenebilir.
Fakat Modern Batı medeniyetinin “VARLIĞI; madde” tekçi formülüyle ele alan Pozitivist Düşünce Yöntemine dayalı bilgi üretimine “Science”denmektedir.
Batı medeniyetindeki dindar, kültürel, değer merkezli bilgi üretimini içeren ve “VARLIĞI= madde+mana” bütüncüllüğünde ele alan Hermonotik Düşünce Yöntemine dayalı “Knowledge” içerikli bilgi üretimi bulunmaktadır.
Böylece “Tevhidi Düşünce” anlayışı; insanı, kâinatı ve toplum ve içindeki herşeyi ”tevhit-düşünce” birleşik kavramına göre şekillendirmektedir(Şimşek 2022b: 64-66).
Bu açıklamalara göre Türk-İslam medeniyetinin “Tevhidi Düşünce” temelli ve Tevhidi Düşünce Yöntem anlayış içerikli “Tevhidi Bilgi” inşasının,Pozitivist Düşünce Yöntemine dayalı “Science” merkezli bilgi inşası veHermonotik Düşünce Yöntemine dayalı “Knowledge” içerikli bilgi üretim yönteminden çok farklı içeriğe, mahiyet, akıla ve düşünceye, yönteme sahip olduğu söylenebilir.(Şimşek 2022c: 395).
Modern Batı’da Pozitivist Düşünce Yöntemine dayalı “Science” merkezli bilgi inşası yöntemi ile Hermonotik Düşünce Yöntemine dayalı “Knowledge” içerikli bilgi üretim yönteminin de, birbirlerinden çok farklılık taşıdığı çok açıktır. Hermonotik Düşünce Yöntemine dayalı “Knowledge” içerikli bilgi üretimi tanrı ama baba olan bir tanrı inancı(teslis) geleneğine bağlı materyalist dindarlık içerikli bilgi üretirken, Pozitivist Düşünce Yöntemine dayalı “Science” merkezli bilgi inşası ise kâinat bir yaratıcının olmadığı maddecilik üzerine kurulu bir evren ve salt akıl anlayışı üzerinden bilgi sistemini kurmaktadır. Batı’nın içinde bulunan bu iki bilgi sistemi dahi birbirine benzemez iken İslam/Türk İslam medeniyeti bunları nasıl alarak kendi sistemine dahil ederek düşünce ve bilgi üretimini gerçekleştirip milli bir toplum olabilir yada büyük Türkiye aşamasına geçilebilir?
Oysa İslam/Türk-İslam medeniyet değerlerinde yer alan Tevhit inancına göre bilgi üretimi bunlardan çok daha geniş ve kapsamlı bir içeriğe sahiptir. Buna göre İslam/Türk-İslam medeniyetini bilgi üretim yöntemi bu iki yöntemden çok başkadır. Fakat buna rağmen İslam/Türk-İslam dünyasında pozitivist ve/ya hermonotik bilginin kullanılması, Tevhidi düşünce bilgi yönteminin bilinmesinin önünün tıkandırılması medeniyetimiz ve ona bağlı bulunan ülkeler için bir akademi ve sosyal düşünce yöntemi üzerinden geliştirilen bir sosyal intihar olayıdır.
Modern materyalist Batı medeniyeti, Pozitivist Düşünce Yöntemi vasıtasıyla tüm dünya bölgelerini yani; Avrupa’dan Amerika’ya ve Avustralya’ya, Asya’dan Afrika’ya kadar ki alanlarda materyalizm içerikli Pozitivist Düşünce Yöntemine göre özellikle sosyal bilim dallarının bilgi yapısını buralardaki üniversiteler vasıtasıyla oluşturmuştur. Bu pagan içerikli pozitivist bilgi üretme yöntemi üzerinden en başta bu kıtalardaki ülkelerin aydınlarının, akademisyenlerinin ; dünya düşünce yapısını, akıl yapısını, bilgi üretme metodolojilerini, Tersten Tevhit (yani paganistlik anlayışı üzerinden dünya ölçeğinde ; akıl birliğini, düşünce birliğini, bilgi üretme yöntem birliğini, üniversitelerdeki pozitivist içerikli bilim dallarının birliğini vb sağlayarak) yoluyla bu paganist hegemonik birliği, bütünlüğünün oluşum imkanını sessiz ve sedasız bir şekilde oluşturmuştur. Böylece modern paganist Batı medeniyeti Tersten Tevhit yoluyla toplumların dikkatlerini “Düşünce Yöntemine” çekmeden onu asla tartışmaya açmayan bir karakterle; evrensel ölçekte dünyayı, dünyadaki aydın yapısını, ülke bürokratlarının-teknokratların her türlü milli güvenliğe yönelik alanlardaki bilgi üretilmesinde kullanılan “Yöntem Birliği”nin vasıtasıyla, buralarda(hakim Batı dışı alanlarda) düşünce kontrolünün sağlandığı söylenebilir. Buna göre Modern materyalist Batı medeniyeti Pozitivist Düşünce Yöntemi vasıtasıyla Tersten Tevhit yaparak; dünya toplumlarını, dünya sistemini, dünya düzen yapısını bu yolla kendi lehine kontrolü altında tutmayı sağlayabilmektedir.
“Bu olumsuz tek tipleştirici durumdan da en çok etkilenen, İslam/ Türk-İslam dünyası olmuştur. Özellikle 19. Yüzyıldan sonrasında İslam/Türk-İslam dünyası; Türkistan, Arabistan, Afrika, Asya ve diğer bölgelerdeki insanını, artık hep pozitivist bilgi üretme yöntemine göre eğitir olmuştur. Böylece İslam/Türk-İslam medeniyetinin insanın düşünce sistemi, bilgiyi inşa etmedeki kullandığı yönteminin ana kurgusu, ağırlıklı olarak pozitivist düşünce yöntemine göre oluşturulmuştur. Bu durum Pozitivist Batı Medeniyetinin lehine olan bir “birlik” yani Tersten Tevhit halini içeren birlik, İslam/Türk-İslam medeniyet bakımından olumsuzluk içeren bir birliği temsil eder olmuştur. Bu Modern materyalist Batı medeniyeti Pozitivist Düşünce Yöntemi vasıtasıyla Tersten Tevhit anlayışı, Türk-İslam dünyasında, özellikle sosyal bilim dalları vasıtasıyla, onların her türlü sömürülmeyi hem sağlanmış hem de meşrulaştırılmıştır.
21. Yüzyıl sürecinde ise İslam/Türk-İslam medeniyet dünyasının bu olumsuz durumdan acilen çıkması gerekmektedir. Fakat bunu nasıl gerçekleştirecektir?
Bunun gerçekleşmesi için de ivedilikle İslam/Türk-İslam medeniyeti “Tevhidi Düşünce Bilgi İnşa Etme Yöntem” anlayışına göre kendi medeniyet coğrafyasında “Ortak Düşünce Yöntem Birliği”ni sağlanması gerekmektedir. Bu birliğin sağlanabilmesi içinde öncelikli olarak, Türk-İslam Dünyasının kendi kültürel birikiminde “Ortak Düşünce ve Bilgi Üretmenin İlmi Yöntemi”nin var olduğunun bilmesi gerekmektedir.
İslam/Türk-İslam medeniyet dünyasının bu hayati ihtiyacının giderilmesi için İLMAR (İlmi ve Metodolojik Araştırmalar Merkezi) bir sivil toplum kuruluşu olarak, İslam/Türk-İslam Medeniyet ideal değerli üzerinden oluşturduğu İlmi-Kültürel Çevresi ile bu alana yönelik akademik çalışmaları ortaya koymayı amaçlamak üzere 2014 yılında kurulmuştur.
İLMAR ÇEVRESİ YADA İLMAR KÜLTÜR ÇEVRESİ, öncelikle İslam/Türk-İslam Medeniyetinin yönelik özgün düşünce geliştirmeyi amaçlayan kurumsal zihniyet yapısıyla, 2015 yılından itibaren “Tevhit” kavramından hareketle “Tevhit”-“Düşünce” ilişkisini ilmi yöntem ve bakış ekseninde kurarak, başta sosyal ilim dallarını oluşturan alanlar olmak üzere tüm ilim dallarında ortaya koymak amacıyla “Tevhidi Düşünce” kavramını özgün olarak geliştiren bir akademik çabanı içine girmiştir. Buradan hareketle de “Tevhidi Düşünce” kavramı üzerinden, “Tevhidi Düşünce Yöntem Anlayışı” kavramı geliştirilerek, İdeal Türk-İslam medeniyetinin 21. Yüzyılda Yeni Yükselişinin kök kurucu bilgi inşa sistemini anlayışını kavramsallaştırma ekseninde ortaya koymuştur.
Buna göre “Tevhit” anlayışının Türk-İslam Medeniyetinde ORTAK KURUCU DÜŞÜNCE YÖNTEMİ oluşturmadaki temeli üzerinden ictimai(sosyal) ilimlerin bilgi inşasının kavramsal gelişim çizgisi:
Tevhit Tevhidi Düşünce Tevhidi Düşünce İlmi Yöntem Anlayışına
Göre İlim Dallarının Yeniden İnşası
Temel İnanç Temel İnanç Noktasına Göre “Ortak Kurucu Düşünce Yöntemine”
Noktası Oluşturulan “Ortak Göre İlim Dallarının İnşasını
Kurucu Düşünce”
Bu çerçevede İLMAR KÜLTÜR ÇEVRESİ ; Tevhidi Düşünce Bilgi Yöntemi özelliği ile Türk-İslam medeniyetinin tüm zamanlarda geçerli olan “ İlmi Bilgi Üretme Yöntem Anlayışı”nı oluşturmaktadır(Şimşek 2022a:140/). Böylece Türk-İslam Medeniyetinin bir akademik ilmi çevresi olan İLMAR ÇEVRESİ, 2015 yılından bu yana “Tevhit” kavramı özünden hareketle “Tevhidi Düşünce” ve onun üzerinden, “Tevhidi Düşünce Yöntem Anlayışına” geliştirerek, İdeal Türk-İslam medeniyetinin özüne uygun bilgi inşa etme düzenini (sistemini) bu yeni kurucu kavram etrafında üreterek bunu da, çeşitli ulusal ve uluslararası çalışmalar ile akademik literatüre kazandırmış olduğu söylenebilir.
Yukarıda ifade edildiği gibi Modern Batı medeniyetin “Pozitivist Düşünce Yöntem” anlayışı paganist materyalist zihniyet içeriğine sahip olması nedeniyle dünya akademik düşünce birliğini ancak Tersten Tevhit yaparak sağlayabilmektedir. Buna göre yoğunluklu sayıda; aydınları, üniversiteleri, “düşünceyi”, ve “aklı” yöneten bu Düşünce Yöntem anlayışına karşın, esasında Türk - İslam medeniyetinin de buna bir cevabı bulunmaktadır. Bu cevabın da, İLMAR KÜLTÜR ÇEVRESİ tarafından tevhit anlayışı ve onun kavramsal içeriği üzerinden kendisine has bir bakış ve zihniyete göre geliştirildiği söylenebilir. Böylece son iki yüzyıldır ilk defa “Tevhidi Düşünce Bilgi İnşa Etme Yöntemi”i anlayışına göre İLMAR KÜLTÜR ÇEVRESİ tarafından geliştiren bu özgün bilgi üretme yöntemi; İslam/Türk-İslam medeniyetinin evrensel ölçekte dünya sosyal düzenini/ sistemini inşa edebilecek ve dünya üzerinde akıl ve düşünce “Birliği”ni sağlayabilecek bir bilgi üretme yöntemi olduğu belirtilebilir. Bundan dolayı dünya üzerinde kıyamete değin geçerli olan İslam/Türk-İslam medeniyetinin kurucu toplum felsefesine yön veren “Tevhidi Düşünce” anlayışı(Şimşek 2018: 33-35), son iki yüz yıldır ilk defa; Milli akıl, milli kimlik, milli bilgi üretme yöntemi vb. üzerinden özgün olarak oluşturulmuş “ihya” içerikli bir bilgi üretme yöntemidir. Bu aktarmacı ve taklitçi olmayan bilgi üretme yöntemi günümüzde, Modern materyalist Batı medeniyetine verilmiş ilmi bir cevap niteliğindedir. materyalist pozitivist Batı medeniyetinin Tersten Tevhidi kullanarak oluşturduğu dünya birliğine karşı, “İLMAR KÜLTÜR ÇEVRESİ”nin Düşünce Yöntemi üzerinden ortaya koyduğu ilmi, akademik çalışmaları vasıtasıyla, İslam/Türk-İslam medeniyetinin tüm dünya birliğini, “ Tevhidi Düşünce ” kurucu kavramı üzerinden oluşturulan “Tevhidi Düşünce Yöntem” anlayışı ile ilimlerin, ilim dallarının yeniden inşasının ele alınması sağlanarak, zamanımızda evrensel dünyaya, dünya sistemine ve insanlığa yeni bir söz ve anlayışı, ilmi yöntem ve ilim zihniyeti unsurları eşliğinde sunmuş olduğu söylenebilir.
Sonuç olarak; İslam/ Türk - İslam medeniyetinin bünyesinde var olan “Yöntem Birliği” nin, “Tevhidi Düşünce Bilgi İnşa Etme Yöntemi üzerinden açığa çıkarılması/inşa ve ihya edilmesi ile Medeniyet coğrafyamızda artık Tevhidi Düşünce anlayışı üzerinden “Ortak Bilgi Üretmenin İlmi Yöntemine” sahip olunabileceği ifade edilebilir. Böylece 21. Yüzyıl sürecinde İslam/Türk-İslam Medeniyeti, “Tevhidi Düşünce Bilgi İnşa Etme Yöntemi” üzerinden; “Düşünce de, “Yöntem de, “İlmi Bilgi Üretmede, Özellikle Sosyal İlim Dallarının İnşasında, İlim zihniyetini oluşturmada, kendi özgün bilgi üretme sistemini kurmasının gerekli imkânın oluşmuş olduğundan söz edilebilir.
KAYNAKÇA
Şimşek, Osman ;Tevhidi Düşüncenin Düzen Kurucu “İctimaiyat Felsefesi(Toplum
Felsefesi),İctimai Düzenin( Sistemin) Kuruluşunda Tevhidi
Düşünce ve Toplum Felsefesi ,Edi; Osman Şimşek, İLMAR (İlmi
ve Metodolojik Araştırmalar Derneği) Yayınları, Yayın No: 3,
2018, Ankara.
Şimşek, Osman; Tevhidi Düşünce Bilgi İnşa Etme Yönteminin “Çalışma
Ahlakı” Anlayışına Yönelik Özgün Yaklaşımı, Mehmet
Akif Ersoy’un Aziz Hatırasına Emek ve İş Ahlakı
Şurası, Edi; M.Enes Kala,, Türkiye Yazarlar Birliği
Yayınları, No: 105, Nisan 2022a, Ankara.
Şimşek, Osman; Türk-İslam Medeniyetinde Tevhidi düşünce Bilgi İnşa
Etme Yöntemine Göre “Milli Akıl” ve “Büyük İnsan
İnşası” Anlayışı, Journal of Economics and Political
Sciences, Düzce University Faculty of Political
Sciences,Volume:2, No:1, June 2022b, s.54- 81.
Şimşek, Osman “İlmar Çevresi” Ekseninde Geliştirilen “Tevhidi düşünce
Bilgi İnşa Etme Yöntemi” ve Türk-İslam Medeniyetinin
Sosyal İlimler Anlayışının Evrensel Niteliği Üzerine
Tevhidi Düşünce Temelli Konuşmalar-3, Ankara,
İLMAR(İlmi ve Metodolojik Araştırmalar Derneği)
Yayınları, Yayın No: 9, Ankara.s.375-437.
